Broeiremmer houdt ruwvoer fris en voorkomt schade door hittestress

23 June 2021

Een groot probleem bij hittestress is dat de koeien minder voer opnemen en daardoor onvoldoende energie binnenkrijgen. Naast maatregelen op het gebied van huisvesting is het belangrijk dat de koeien beschikken over volop fris ruwvoer. Maar hoe houd je het voer op een zomerse dag fris en zorg je voor voldoende energie? Een broeiremmer in de voermengwagen en het rantsoen aanvullen met koude energie in de vorm van pensbestendige vetten bieden dan uitkomst.

Hittestress bij koeien ontstaat als de dieren hun lichaamswarmte onvoldoende kunnen afgeven aan de omgeving. Die lichaamswarmte komt vrij bij de stofwisseling en met name bij de vertering van ruwvoer. Hoogproductieve dieren die veel voer verwerken produceren ook veel warmte. Een koe reageert van nature op hittestress door minder voer op te nemen om zo de ‘interne kachel’ lager te zetten. De dieren zijn bovendien slomer en lustelozer wat de gang naar het voerhek niet erg stimuleert. Dat geldt zeker als voor het voerhek een warm maaltje ligt. De combinatie van een hogere buitentemperatuur en een tragere voeropname werkt namelijk broei in de hand. Broeigevoelig zijn met name de TMR (total mixed ration) rantsoenen uit de voermengwagen. Door het mengen komt er lucht in het rantsoen wat broei nog eens extra bevordert.

Fris ruwvoer

Fris voer aan het voerhek begint met voer dat koel uit de kuil komt. Een eenvoudige en effectieve manier om vervolgens broei te voorkomen is bij het mengen in de voermengwagen een broeiremmer aan het mengsel toe te voegen. Volac heeft specifiek voor deze toepassing de broeiremmer Eco TMR ontwikkeld. Het middel bevat natriumpropionaat en kaliumsorbaat dat gisten en schimmels remt. Dit voorkomt broei aan het voerhek en afbraak van voedingsstoffen en drogestofverlies. Daarnaast zorgt een broeiremmer ervoor dat rantsoen langer vers en smakelijk blijft. Dus het voer bevat meer voedingswaarde én de koeien nemen er meer van op. Het mes snijdt zo aan twee kanten.

Koude energie

Een mogelijkheid om de energiedichtheid van het rantsoen te verhogen, is door het aan te vullen met pensbestendige vetten. Pensbestendige vetzuren worden ook wel ‘koude energie’ genoemd. Ze verhogen de energiedichtheid in het rantsoen en bij de vertering komt er nauwelijks warmte vrij. Uit onderzoek blijkt bovendien dat het omzetten van vet naar melk veel efficiënter gebeurt en dus minder extra warmte oplevert dan bij andere voedingsstoffen. Producten als Megalac 2.0 en Mega-Max die onafhankelijke adviseurs aanbevelen, bevatten maar liefst 3.750 VEM per kilogram drogestof. Een veehouder kan het zelf aan het rantsoen toevoegen of de krachtvoerleverancier kan het in de brok verwerken.

Kies het juiste vet

Wat het meest geschikte penbestendige vet is, hangt af van de bedrijfssituatie en de doelstelling van de melkveehouder. Zo kunt u sturen op melkproductie, vetgehalte, conditie van de koeien of een combinatie daarvan. De vetzurensamenstelling bepaalt welk product het beste aansluit bij de bedrijfsdoelstellingen. Daarbij kunt u tegenwoordig ook kiezen voor geurneutrale producten voor een smakelijk rantsoen. Kies dus niet zomaar een willekeurig pensbestendig vet.

Begin op tijd

Om schade door hittestress te voorkomen is het belangrijk om hier tijdig op in te spelen. Al vanaf 20 graden kunnen koeien hittestress ervaren. Begin met het toevoegen van broeiremmers en het voeren van pensbestendige vetten voordat de voeropname daalt. Zo komen uw koeien fris de zomer uit.

Directe en langetermijn-schade door hittestress

Hittestress kan flink schade veroorzaken bij melkkoeien. Zeker als de warme periodes langer aanhouden en de koeien gedurende langere periode onvoldoende energie opnemen heeft dat gevolgen voor de productie, de gezondheid en het welzijn van de koeien. Naast de direct schade door een verminderde melkproductie en lagere gehaltes, heeft ook langetermijneffecten op het gebied van klauwgezondheid en vruchtbaarheid. En bij drachtige koeien kan het zelfs een weerslag hebben op dochter en kleindochters die door de stress zodanig ‘geprogrammeerd’ worden dat ze minder zullen produceren. Het is daarom essentieel dat de koeien ook onder zomerse omstandigheden voldoende energie opnemen.