Minder broei in de (mais)kuil, meer melk in de tank

03 September 2020

Wist u dat broei voor een flinke daling van de melkgift kan zorgen? Enerzijds omdat de voederwaarde van de kuil daalt en anderzijds omdat de koeien het minder goed vreten. Bij een bedrijf met gemiddeld 80 koeien kan het verlies bij 6 procent broei in de kuil oplopen tot €1.950 per maand. Gelukkig kunt u broei met een aantal maatregelen voorkomen.

Goed inkuilmanagement 

Het zal voor velen geen nieuws zijn. Een goede kuil begint bij goed inkuilmanagement. Het goed vastrijden van de kuil is de belangrijkste factor. Immers lucht (zuurstof) in de kuil zorgt ervoor dat foute bacteriën zich kunnen vermenigvuldigen. Werk bij het inkuilen het liefst in beperkte lagen van maximaal 15 centimeter dikte en verdeel de mais of het gras steeds goed in dunne laagjes. Dikkere lagen en proppen zijn veel lastiger om aan te rijden. Zorg daarnaast dat de zijkanten van de kuil niet te steil aflopen, zodat je ook de randen goed kan blijven aanrijden. Kijk ook goed naar het gewicht van de machine, die de kuil aanrijdt. Vuistregel hierbij is dat dat het gewicht op de kuil de helft is van de aanvoersnelheid in tonnen per uur. Dus bij 50 ton per uur aanvoer, moet er minimaal 25 ton aan gewicht op de kuil staan. Daarnaast wordt er minimaal 1 minuut aanrijtijd per ton geadviseerd. Bij 50 ton is dat dus 50 minuten. Zorg er voor dat er voldoende tijd en gewicht beschikbaar is om de kuil optimaal aan te rijden. De aanrijder op de kuil beslist, niet de aanvoersnelheid.

Inkuilmiddel goedkoper dan energieverlies door broei

Na het inkuilen is het belangrijk, dat de kuil zo snel en goed mogelijk conserveert. Om op deze manier zo veel mogelijk van de oorspronkelijke voederwaarde te behouden en de kans op groei van ongewenste micro-organismen, zoals schimmels en gisten, te verkleinen. Inkuilmiddelen helpen daarbij, de kosten van inkuilmiddelen zijn aanzienlijk lager dan de ruwvoerverliezen, die veroorzaakt worden door broei.

Een inkuilmiddel heeft als effect dat de pH in de eerste 36 uur snel daalt en dat de kuil zo sneller stabiel is. Naast het bevorderen van een snellere fermentatie zijn er ook producten, zoals Ecocool, die ook broei remmen. Energieverlies door broei wordt nooit omgezet in melk. Broeiremmer Ecocool houdt de kuil langer fris bij uitkuilen en bij het gebruik van een voerrobot en in de voermengwagen. Uiteindelijk levert een goed bewaarde kuil smakelijker ruwvoer, dus betere opname en minder verliezen, een betere eiwitbenutting en meer melk op. Foute bacteriën, zoals boterzuurvormende bacteriën, schimmels en gisten worden door de pH-verlaging stilgezet.

Doordat een bewaarmiddel de bewaring versnelt, levert het twee voordelen op voor de voederwaarde: Minder verliezen in energie en het voorkomt dat de verteerbaarheid en de smaak van het ruwvoer achteruitloopt. Dit blijkt ook uit wetenschappelijk onderzoek van kuilen behandeld met Ecosyl ten opzichte van onbehandelde kuilen. Daarnaast is kuilvoer dat goed bewaard is veel gelijkmatiger en smakelijker voor de koeien. Dit verbetert de ruwvoeropname met 5%, zo blijkt uit 40 verschillende praktijkproeven.

Snel en goed afdekken

Na het extra aanrijden van de kuil na de laatste vracht is de volgende stap, het goed afdichten van de kuil. Voor goed luchtdicht afdekken van de kuil zijn er verschillende soorten folies verkrijgbaar. Stevig onderfolie zorgt voor een vacuüm tussen het ruwvoer en de landbouwfolie. De zijkanten van de kuil zijn extra gevoelig voor bederf door luchtinlaat. Hoewel kuilen in een sleufsilo beter aan te rijden zijn, doet u er goed aan om ook dan gebruik te maken van wandfolie. Zorg bij verschillende lagen folie dat de overlap in ieder geval 1,5 meter is, om condens en inlaat te beperken. Snijd het plastic aan de voor- en achterkant niet te kort af, laat het in ieder geval minimaal 0,5 meter oversteken. Zorg vervolgens voor voldoende druk en gewicht over de gehele kuil door middel van (het liefst) zand en anders zandslurven of spanbanden. Plaats zo nodig balen, betonblokken of bigbags met zand voor extra druk bij uitkuilen boven het snijvlak om lucht-inlaat te voorkomen.

Voersnelheid en schoon werken

Om broei voor te blijven tijdens het uitkuilen is het belangrijk dat de voersnelheid hoog genoeg is. Met 1,5 tot 2 meter per week is de voersnelheid voldoende om broei te beperken. Mocht u dit niet redden, dan is het verlagen en verlengen van de kuilbult een optie.

Naast een voldoende voersnelheid is het erg belangrijk om het snijvlak glad te houden en de ruimte voor de kuil schoon. Een rafelig snijvlak geeft meer mogelijkhden voor luchtinlaat dan een glad snijvlak, een glad snijvlak is dan ook minder gevoelig voor broei. Losse plukken kuilgras of hoopjes mais voor de bult hebben eerder last van schimmel en broei. Als die vervolgens in de voermengwagen komen, geeft dit opnieuw een extra kans op broei voor het voerhek en smaakverlies voor de koeien en dus een lagere voeropname. Zorg dan ook dat er altijd fris en smakelijk voer voor het voerhek ligt; voer liever tweemaal daags dan één keer.

Wat kost broei?

“Broei zorgt voor minder melk in de tank”, vertelt Couzijn Bos van Ecosyl. “Bij 6 procent broei in de kuil komt er zo’n 2,3 liter per koe per dag minder in de tank. Dit door verlies van voederwaarde, à 780 VEM per koe per dag en een verminderde opname van 375 VEM per dag. Met een huidige melkprijs van rond de 36 cent per liter komt dat neer op €0,82 per koe per dag. Bij 80 koeien kom je dan uit op €65 per dag verlies door broei.”